Διαπολιτισμική Φροντίδα

Η Madeleine Leininger είναι ίσως η πρώτη νοσηλεύτρια – ερευνήτρια που συνειδητοποίησε νωρίς την ανάγκη προσέγγισης των νοσηλευτικών προβλημάτων από διαφορετική οπτική γωνία. Η ενασχόληση της με διαφορετικές ομάδες και πληθυσμούς την οδήγησε στην εμφάνιση νέων εννοιών και γνώσεων όσο αφορά την νοσηλευτική, όπως είναι η «Διαπολιτισμική Φροντίδα». Ο όρος «Διαπολιτισμική Νοσηλευτική» ή «Εθνονοσηλευτική» σημαίνει τον συστηματικό τρόπο μελέτης και ταξινόμησης των δεδομένων, σχετικά με τις αντιλήψεις, πεποιθήσεις και πρακτικές μιας ομάδας ανθρώπων με κοινά πολιτισμικά στοιχεία για τη νοσηλευτική φροντίδα.

Σκοπός της είναι να ανακαλύψει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και βιώνουν τις νοσηλευτικές και τις άλλες υπηρεσίες υγείας όταν ανήκουν σε μια συγκεκριμένη κουλτούρα. Η Leininger υποστηρίζει ότι τα νοσηλευτικά φαινόμενα κατανοούνται καλύτερα μέσα στο φυσικό, ιστορικό, κοινωνικό, πολιτισμικό πλαίσιο του ανθρώπου και σε συνδυασμό με τη στάση του ίδιου ή μεγάλων ομάδων για τη ζωή καθώς και την εμπειρία τους από την φροντίδα (Leininger M., 1991).

Οι νοσηλευτές πρέπει να αναπτύξουν πολιτισμική επίγνωση και ευαισθησία, προκειμένου να προσφέρουν την κατάλληλη «ποιοτικά φροντίδα». Η πολιτισμική επίγνωση περιλαμβάνει τη γνώση του ιστορικού του ατόμου, καθώς και τον σεβασμό στις εορτές και στις καλλιτεχνικές του εκφράσεις. Περιλαμβάνει επίσης την επίγνωση της προσωπικότητας του, των αξιών του, των πεποιθήσεων και προκαταλήψεων του.

Η πολιτισμική ευαισθησία και ο σεβασμός σε αποδεκτές μορφές επικοινωνίας, η αποφυγή προσβλητικής γλώσσας, καθώς και η αποφυγή των απόψεων που προσβάλλουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του ατόμου. Η διαμόρφωση ενός «ανοιχτού» πνεύματος και η κατανόηση του κόσμου μέσα από έναν διαφορετικό πολιτισμικά άνθρωπο είναι μια άλλη πτυχή της πολιτισμικής επίγνωσης.

Τα εμπόδια που συναντά ο Νοσηλευτής προσφέροντας φροντίδα σε πληθυσμούς με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο είναι τα εξής:

• Δυσκολία στη γλώσσα και την επικοινωνία.
• Έλλειψη γνώσης για τις πολιτισμικές διαφορές.
• Δυσκολία στην ανάπτυξη θεραπευτικών σχέσεων.
• Δυσκολία στην επεξήγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
• Έλλειψη εναλλακτικών τρόπων διατροφής, που να είναι σύμφωνοι με τις πολιτισμικές προτιμήσεις και συνήθειες του ασθενή.

Κατά την διάρκεια της φροντίδας ενός ασθενή από διαφορετικό πολιτισμό, οι νοσηλευτές οφείλουν να γνωρίζουν κάποιες ιδιαιτερότητες, όπως:

• Ο τρόπος προσφώνησης.
• Αν χρειάζεται διερμηνέα.
• Αν η οπτική επαφή θεωρείται ευγένεια ή αγένεια.
• Να τηρείται η απόσταση μεταξύ των ομιλητών που θεωρείται κατάλληλη για συνομιλία.
• Η σημασία των μη λεκτικών μηνυμάτων όπως χειρονομίες, νεύματα, στάση σώματος κ.α.
• Από ποιόν, πότε και που, είναι αποδεκτή η σωματική επαφή.
• Από ποια άτομα λαμβάνονται οι αποφάσεις στην οικογένεια του.